Otizm (yaygın gelişimsel bozukluk)

MüzminBekar

New member
Uluslar ortası alanda otizm ve yaygın gelişimsel bozukluk tabirleri birbirinin yerine kullanılmaktadır. Otizm ileri seviyede ve karmaşık bir gelişimsel yetersizlik çeşididir. Doğuştan var olabildiği üzere üç yaşına kadar olan devirde de ortaya çıkabilir.

Otizmin nörolojik sebeplerden kaynaklandığı sanılmaktadır lakin bu mevzuda net bir bilimsel gösterge bulunmamaktadır.
Otizm bir ruh hastalığı değildir.
Otizmin anne-babaların kişilik özellikleriyle ya da çocuk yetiştirme biçimleriyle bağlı olmadığı artık bilinmektedir. Otizmin genetik olduğu istikametinde bulgular vardır lakin bununla ilgili gen ya da genler epeyce yakın vakte kadar belirlenmiş değildir.
Otizm yaklaşık her 500 çocuktan birinde görülmektedir. Erkeklerde görülme sıklığı, kızlardan dört kat fazladır; lakin kızlarda daha ileri seviyede seyrettiği görülmektedir.

Otizm beş alt kümeye ayrılmaktadır:

1.Otizm
2.Asperger sendromu.
3.Çocukluk disintegratif bozukluğu
4.Rett sendromu
5.Atipik otizm

1.OTİZM:

Üç yaşından evvel başladığı kabul edilmektedir. Toplumsal etkileşimde kıymetli yetersizlikler, irtibat ve oyunda yetersizlikler,çeşitli takıntılarla kendini gösteriri.

2.ASPERGER SENDROMU:

Toplumsal etkileşimde yetersizlik ve çeşitli takıntılar görülür lakin otizmden farklı olarak lisan ve zihin gelişmeninde geriliklere rastlanmaz. Sözcük dağarcıkları ve dilbilgisi gelişimleri genelde güzeldir lakin; birçoklarında istikrar ve devinsel eşgüdüm sıkıntıları gözlenir.

3.ÇOCUKLUK DİSİNTEGRATİF BOZUKLUĞU:

Çok seyrek rastlanan bir kategoridir. Bu tanıyı alan çocuklar ömrünün en az birinci iki yılında olağan gelişim gösterirler. Bozukluğun başlamasıyla, daha evvel kazanılmış maharetler süratle kaybedilir ve otizm için belirtilen özellikler kendini gösterir. Zihinsel maharetleri ileri seviyede zihin özürlü düzebir daha kadar geriler.
Bu tanıyı alan çocuklar birkaç yıl içerisinde, otizm tanısı alan çocuklarla emsal özellikleri paylaşır duruma gelirler.

4.RETT SENDROMU:

En az beş ay olağan gelişim gösteren çocuklarda görülür ve sırf kız çocuklarında ortaya çıkan genetik bir bozukluktur. Sendromun başlamasıyla birlikte baş büyümesi yavaşlar, el hünerleri yitirilir, takıntılı el hareketleri başlar. vakit içinde tüm devinsel marifetler geriler ve istikrar bozukluğu ortaya çıkar. Rett sendromu, otistik bozukluklar ortasında, genetik temeli tam olarak belirlenmiş olan tek kategoridir.

5.ATİPİK OTİZM:

Otizm için belirtilen üç alandan sırf birinde yetersizlik olduğunda ve öteki otizm cinslerinin hiçbirinin ölçütleri karşılanmadığında konan teşhistir.

BELİRTİLER VE ÖZELLİKLER

Otistik bireylerde, bir epeyce özellik, farklı seviyelerde görülür:

1.SOSYAL ETKİLEŞİMDE YETERSİZLİK:

Göz kontağında sonluluk
Ortak ilgide sonluluk; diğerinin işaret ettiği yere bakmama..
Diğerlerinin yaptıklarına karşı ilgisizlik; seslenildiğinde duymuyormuş üzere davranmak,
Başka çocuklarla etkileşmede isteksizlik; yaşıtları ya da kardeşleriyle etkileşimde bulunmamak
Yalnızlığı yeğlemek;
Oburlarının hislerini anlamada yetersizlik; sevinç, hüzün, kızgınlık üzere hislere tepkisizlik.

2.İLETİŞİM VE OYUNDA YETERSİZLİK

Lisan ve irtibat sıkıntıları: konuşma zorluğu, sıradışı konuşma, ihtiyaçlarını söz edememek.
Beden lisanı kullanımda sonluluk; jest ve mimiklerini kullanamama.
Hayali oyunda gerilik: sembolik ve fonksiyonel oyunları hiç oynamamak yada yaşıtlarından daha beceriksizce oynamak.

3.TAKINTILAR:

Obje takıntıları: objeleri döndürüp seyretmek, seslerini dinlemek, sıraya dizmek, yalamak, koklamak vs.
Hareket takıntıları: el çırpma, sallanma, koşma, zıplama, dönme vs. davranışları uzun vadeli yapma.
İlgi takıntıları: bir ya da birkaç sıradışı hususla daima ilgilenmek; uçaklar otomobiller vs.
Tertip takıntıları; okula her vakit birebir yoldan gitmek, yemeği daima birebir tabaktan yemek, birebir giysiyi giymek.

4.DİĞER BELİRTİLER:

Kimi duyularda çok hassaslık; aşikâr seslerden çok derecede rahatsızlık
Acıya karşı duyarsızlık; düşme, çarpma, faydalanma durumlarında reaksiyon göstermemek
Uygun olmayan gülmeler kıkırdamalar; sebebi muhakkak olmayan uzun vadeli gülmeler
Kendine ya da etrafa yönelik saldırganlık
Öfke nöbetleri; birdenbire başlayan hırçınlıklar
Çok hareketlilik ya da hareketsizlik;
Tehlikelere karşı duyarsızlık;
Kas gelişmeninde tutarsızlık; birtakım marifetlerde başka hünerlere göre daha ileri yada geri de olmak.

ÖZELLİKLER:

Üstün yetenekler yaygın değildir; %10 unda üstün yeteneklere rastlanır.
Zekâ geriliği yaygındır, %80 inde zekâ geriliği görülür.
Nörolojik sıkıntılara sık rastlanır; yaklaşık üçte birinde sıklığı ve şiddeti değişen havaleler görülür.

LİSAN GELİŞİMİ VE İRTİBAT ÖZELLİKLERİ

İrtibat ile ilgili iki alanda, ortak ilgi ve sembol kullanmada yetersizlik görülür.
Yarısına yakını hiç konuşmaz.
Sözel lisan maharetleri, çoklukla sözel olmayan lisan maharetlerinden daha geridir.
Sözcükleri manalarıyla kullanmada, kişi zamirlerini kullanmada sıkıntılar görülür.
Konuşmada monotonluk ve didaktiklik dikkat çeker.
Papağan konuşmasına sık rastlanır.
Karşılıklı konuşmada problemler görülür.
 
Üst