Çocuk Nörolojisi Hangi Hastalıklara Bakar?

MüzminBekar

New member
Çocuk nörolojisi, 0-18 yaş aralığındaki çocukların beyin, omurilik, hudut ve kas hastalıklarının teşhis ve tedavisi ile ilgilenen uzmanlık koludur. Erişkinlerden farklı olarak büyüme ve gelişmenin devam ettiği bu yaş kümesinde yer alan bireylerin nörolojik muayeneleri, hastalıklarının niçinleri, teşhis ve tedavi ve takibi farklı bir yaklaşım ve uzmanlık gerektirir. Prematüre ve riskli bebeklerin nörolojik takibi, havale, gelişim bozuklukları, bayılma, yürüme ve davranış bozuklukları, beyin travmaları, baş ağrısı, epilepsi, otizm, kas ve hudut faydalanmaları, felç üzere bir epeyce nörolojik hastalığın teşhis ve tedavisi ile ilgilenir. Pediatrik nöroloji olarak da tanımlanan kısmın doktorları 6 yıllık tıp fakültesi eğitimini tamamladıktan daha sonra 4 yıl çocuk sıhhati ve hastalıkları alanında uzmanlık yapar ve 3 yıllık çocuk nörolojisi yan kısmı eğitimi alırlar.

Anne karnında nörolojik gelişim

Merkezi hudut sisteminin en süratli gelişim gösterdiği periyotlar; anne karnındaki periyot ve doğumdan daha sonraki birinci aylardır. Anne karnındaki bebeğin birinci üç haftasında nöral katman oluşmaya başlar ve 5. haftada ise ön beyin, orta beyin ve art beyin oluşumu tamamlanır. 22. haftada ise miyelinizasyon denen nöronların miyelin kılıfla kaplanması durumu başlar. Hudut sisteminin gelişimi olarak da isimlendirilebilecek bu gelişim, erişkinlik devrine kadar devam eder. Çevresel faktörler, gebelik toksemisi olarak bilinen gebelik sırasında tansiyon yükselmesi, ödem ve idrarda protein gözlenmesi durumu ya da plasentanın bebeğin sağlıklı gelişmenini sağlamada yetersiz kalması üzere başka faktörler miyelinizasyonu olumsuz olarak tesirler ve beyin işlevlerinde bozulmalara niye olur. Fetüsün beyin hacminin gelişimi 5. aydan doğumdan daha sonraki 6. aya kadar en yüksek olduğu devirde, bu tip birtakım hastalıklar, baş ve baş etrafının az gelişmesine bağlı olarak küçük bulunmasına yani mikrosefaliye sebep olabilir.

Çocuk nörolojisinin ilgilendiği hastalıklar

Çocuk nörolojisi tabiplerince takip edilen hastalıklar beyin ve hudut sistemini ilgilendirdiği için pek çeşitlidir. Gebelik ve doğum esnasında gelişen beyin hasarlanmaları, felçler, mikrosefali, serebral palsi üzere bir hayli hastalığın teşhis ve tedavisi çocuk nörololojisini ilgilendirir. Gevşek bebek sendromu olarak bilinen SMA, yürümede gecikme, öğrenme ve dikkat sorunu üzere yaş ile temaslı nörolojik gelişim bozuklukları; ateşli ya da ateşsiz havaleler, baş ağrısı, epilepsi, bayılma üzere şuur değişikliğine sebep olan ve ataklar hâlinde görülen hastalıklar; güçsüzlük ve dengesizliğe sebep olan kas hastalıkları ve ataksiler, uyku bozuklukları, tik ve istem dışı yapılan hareket bozuklukları da çocuk nörolojisi tarafınca ele alınan hastalıklardır. Bu hastalıkların kimileri şöylekidir:


  • Epilepsi: Sara hastalığı olarak da bilinen epilepsi, beynin olağan işleyişinde var olan bozukluk kararı apansız ortaya çıkan, kişinin şuurunu ve davranışlarını etkileyen ve nöbetler hâlinde yenidenlayan bir hastalıktır. Ateşli havale geçiren 6 aylık ile 5 yaş aralığındaki çocukların yaklaşık olarak yarısında, ilerleyen yaşlarda epilepsi görülür. Baş Ağrısı: Çocuklarda da çoğunlukla görülen baş ağrısının başlangıç yaşı çoklukla 8 ile 9’dur. Hastanın hikayesi, fizik ve nörolojik muayene bulguları kararı şayet tabip tarafınca gerekli görülürse radyolojik görüntüleme ile ağrının niçini netleştirilir. Çoğunlukla tansiyon tipi baş ağrısı, migren ve sinüzite bağlı olarak gelişen bu durum; tümör varlığı ve apseden ya da yalnızca ruhsal niçinlerden de kaynaklanabilir. Baş ağrısının niçini tam olarak saptandıktan daha sonra çocuk nöroloğu tarafınca hastanın durumuna bakılırsa tedavi düzenlenir.


  • Baş Dönmesi: Çocuklarda vertigonun görülme sıklığı yaklaşık %6’dır. Çocuğun deneyimlediği baş dönmesinin nasıl ve hangi vakit içinderda geliştiği konusunda tabibin gerçek bilgilendirilmesi değerlidir. Baş dönmesinin santral ya da periferik niçinlere bağlı olup olmadığının anlaşılması için fizik ve nörolojik muayene yapılır. Travma varlığı, baş dönmesinin yinelayıp yinelamadığı, eşlik eden baş ağrısı, ateş, işitme kaybı ve şuur değişikliğinin varlığı üzere bulgular belirleyici etkenlerdir. Baş dönmesi araç tutması üzere sıradan sebeplerden kaynaklanabileceği üzere doğumsal anomalilerden de kaynaklanabilir.


  • Serebral Palsi: Anne karnında, doğum esnasında ya da 2 yaşından evvel beyinde meydana gelen zedelenmenin sebep olduğu, duruş ve hareket kuvvetliğü olarak tanımlanır. Beyin felci olarak da bilinen bu durumun belirtileri, zedelenen bölgenin pozisyonu ve yaygınlığına nazaran değişiklik gösterir. Erken doğum, anne adayının tansiyon değişiklikleri, kan uyuşmazlığı, doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması üzere bir fazlaca önlenebilir durum bu hastalığa yol açabilir. Oluşan hasarlanma geri döndürülemese de erken teşhis ve tedavi çocuğun bir epey hünerini geliştirebilmesi açısından son derece kıymetlidir.


  • Hipotonik Bebek: Halk içinde gevşek bebek olarak tabir edilen bu hastalıkta bebeklerin kol ve bacak hareketleri azalmıştır. Bebeklerin kurbağa durumunda yatışı ile karakterizedir. Koltuk altından tutularak kaldırılan bebeğin başı öne gerçek düşer. Beyin gelişim anomalileri ve kas hastalıklarından kaynaklanabileceği üzere birtakım bebeklerde görülen yavaşça gevşeklik durumu 2 yaşından daha sonra resen düzelebilir. Uzman doktor tarafınca detaylı olarak muayene edilmesi gerekir.


  • Hareket Bozuklukları: Tik çocuklarda en sık görülen hareket bozukluğudur. Sydenham koresi ve distoni de sık rastlanan hareket bozuklukları içinde yer alır. Bu durumun niçini sıklıkla serebral palsiler olarak isimlendirilen beyin gelişimi sırasında oluşan hasarlanmadan kaynaklanır. Lakin ilaç yan tesirleri, kanama, travma, menenjit, ensefalit ve genetik özelliklere bağlı olarak da gelişebilir. Teşhisi için fizik muayene, laboratuvar testleri ve radyolojik görüntülemeler gerekebilir.


  • Nöromotor Gelişimde Gerilik: Çocuğun gelişim basamaklarını vaktinde tamamlayamaması olarak tanımlanabilen bu durum kaba ve ince motor kabiliyeti olan yürüme, koşma, oturma, yemek yeme, fotoğraf yapma üzere marifetlerinin akranlarından geç yapması olarak tanımlanabilir. Aylık olarak kazanılan maharetin kaybı değerli bir bulgudur. Bu özelliklere sahip çocukların detaylı olarak kıymetlendirilmesi gerekir.


  • Kas ve Periferik Hudut Sistemi Hastalıkları: Kasların zayıflığına ya da kısalığına bağlı olarak gelişen hal bozuklukları kararı işlev bozukluğu görülmesi olarak tanımlanan kas hastalıkları sıklıkla genetik geçişlidir. bir epey tipi bulunan hastalıkların başında SMA tipleri gelir. Periferik sonu tutan hastalıklar ise diz bölgesi ve altında yahut ellerde görülen zayıflık ile karakterizedir. 20’li yaşlara kadar görülebilen bu hastalıklar ekseriyetle zayıflık, yorgunluk, yürümede kuvvetlik, ellerde bozukluk üzere bulgular gösterir. bir hayli farklı alt tipi bulunan bu hastalıkların teşhis ve tedavisi için çocuk nöroloğuna başvurulmalıdır.


  • Otizm ve Yaygın Gelişimsel Bozukluklar: Çocukların ana lisanını anlamakta ve konuşmakta zorluk çektiği, olaylar, bireyler ve objeler içindeki ilişkiyi kuramadığı, yenidenlayan davranışlar ve hareketler gösterdiği yaygın gelişim bozuklukları, fonksiyon bozukluklarına niye olur. Bunların başında otizm gelir. Öbür şahıslarla toplumsal etkileşimini engelleyen otizm, belirtilerin çoklukla 1-3 yaş içinde başladığı bir hastalıktır.
Beyin ve hudut sisteminden kaynaklı bir epey farklı hastalık da, çocuk nörolojisinin alanına girer. Teşhis için detaylı hikaye pek değerlidir. Uzman doktor fizik ve nörolojik muayeneyi tamamladıktan daha sonra gerekli gördüğünde tanıya yardımcı EEG, MRG, kraniyal ultrasonografi üzere radyolojik formları, birtakım metabolik ve gelişimsel kıymetlendirme testlerini uygular. Teşhis netleştikten daha sonra hastanın durumu göz önünde bulundurularak tedavi düzenlenir. Sağlıklı bir hayat için kendinizin ve sevdiklerinizin rutin sıhhat denetimlerini yaptırmayı unutmayın.
 
Üst