TerraNova
New member
Onur OĞUZ / Hakan GÜLDAĞ / Vahap MUNYAR
Türkiye Teknoloji Grubu Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Selçuk Bayraktar, “Gündem Özel” sohbetimizde sorularımızı yanıtlarken, “Tam bağımsızlık, müreffeh ve gelişmiş bir toplum lakin tüm alanların bir arada ilerlemesi ile mümkün olabilir. Yüzseneler evvel kurucu medeniyet iken bilim ve teknoloji ile olan bağımızı koparmışız. Artık evvela bu kültürel dönüşümü sağlamalıyız. Türkiye Teknoloji Kadrosu olarak teknoloji geliştiren bir Türkiye gayesi ile yola çıktık” dedi. Bayraktar, Teknofest’teki yarışlara müracaatların bu yıl 200 bini aştığını vurgulayıp ekledi:
“T3 Vakfı’nı kurduğumuzdan beri yaptığımız çalışmalarda gördük ki Türk gençliği bilime ve mühendisliğe epeyce büyük bir ilgi duyuyor.”
Türkiye Teknoloji Grubu Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Selçuk Bayraktar’a sorularımız ve cevapları şu biçimde:
TOPLUMSAL SEFERBERLİK GEREKİYOR
● Siz ve arkadaşlarınız Türkiye Teknoloji Takımı’nı kurarken Türkiye’yi teknolojide nerede görüyordunuz? Sizi bu grubu kurmaya götüren etkenler nelerdi? Türkiye Teknoloji Grubu ismiyle yola çıkarken önünüze nasıl bir gaye koydunuz?
T3 Vakfı’nı kurarken arkadaşlarımızla yaptığımız istişareler kararında Türkiye’yi teknolojiye meraklı, hatta teknolojiyi kullanma ve gündelik hayat ile entegrasyonda üst düzeyde lakin yüksek teknoloji geliştirme çalışmalarının uzağında görüyorduk. Genç nüfusu bu derece yüksek, dünya ile irtibatı kuvvetli bir ülke ve toplum için bu hayli gerçekçi ve anlaşılabilir bir durum değildi. Toplumsal dönüşüme bilgi ve deneyimimizin olduğu bir alanda katkı sunmaya çabalıyoruz. Aslında sorun yalnızca teknoloji geliştirmekle de hudutlu değil. Bizim yaklaşık 20 yıllık bir İHA geliştirme maceramız var. Bu maceranın her basamağında kasvetler ile karşılaştık. Örneğin teknoloji geliştireceksin lakin buna inanan insanın yok. Devamlı yapamazsın diyenler etrafında dolanıyor. Bin bir zorlukla geliştiriyorsun lakin denemek için yer verilmiyor. Bunun yanında bu süreçlerin takipçisi olacak toplum da sıkıntıya tam olarak vakıf değil. Hedefl enen ilerlemeyi yalnızca İHA’lar ile gerçekleştirmek de mümkün değil. Tam bağımsızlık, müreff eh ve gelişmiş bir toplum fakat tüm alanların bir arada ilerlemesi ile mümkün olabilir. Yüzseneler evvel kurucu medeniyet iken bilim ile teknoloji ile olan bağımızı koparmışız. Artık evvela bu kültürel dönüşümü sağlamalıyız. Toplumun bu sorunlara olan inancını artırmalıyız. ötürüsıyla biz kendi maceramızdan, bu kültürel dönüşümü lakin topluma mal ederek ve toplumsal seferberlik ile gerçekleştirilmesi gerektiğini öğrendik. Tam da bu niçinle, bu dönüşüme katkı sunabilmek için teknoloji geliştiren bir Türkiye maksadı ile yola çıktık. Yürütmekte olduğumuz proje ve çalışmalarla bilim ve teknoloji alanında dünyayla rekabet eden gençler yetiştirerek Ulusal Teknoloji Hamlesi’nin her alanda hayata geçmesine katkı vermek istiyoruz. bu biçimdelikle teknolojiyi kendi imkânlarıyla ulusal olarak geliştiren ve teknoloji alanında önder olan bir Türkiye hedefliyoruz.
GENÇLİK BİLİME İLGİ DUYUYOR
● Türkiye, teknolojide nerede? Dünyada bir lig belirleyecek olsak ya da sıralama yapsak: Teknoloji merakında neredeyiz? Teknoloji kullanmasında neredeyiz? Teknoloji üretiminde neredeyiz?
Ülkemiz bilhassa yüksek genç nüfusunun da büyük tesiriyle teknoloji kullanmasında sahiden epeyce etkin diyebilirim. Bilhassa ferdi bağlantı teknolojilerden konuşacak olursak, dünyadaki biroldukça milleti açık orta geçtiğimizi de söyleyebilirim. Tabi ki bunun epeyce düzgün bir şey olup olmadığı tartışma konusu olabilir ve olmalıdır da. Teknolojide epey güzel bir tüketici olmak tabi ki her vakit övünülecek bir konu değil. Bir oda büyüklüğündeki bilgisayarları bugün akıllı telefonlarımızda neredeyse cebimize sığdırır olduk. Dünyanın öteki ucundaki beşerden haber almak için saniyeler bize kâfi oldu. Toplumsal medya araçları farkındalığımızı büyük ölçüde artırdı. Lakin ferdi teknoloji kullanmasında fazlaca faal olup da teknoloji üretmek de ve teknolojiye olan merakta sınıfta kalırsak bu biçimde büyük bir sorunla karşı karşıyayız demektir. Türk gençliği dünyaya kıyasla baktığımızda günümüz teknolojilerini fazlaca düzgün halde takip ediyor ve gördüğüm kadarıyla çok da âlâ kullanıyor.
Fakat gençlerimizin teknolojik eserleri en uygun biçimde kullanmalarının yanı sıra bunları geliştirmeye istekli olmaları da bizim için kıymetli. İşte T3 Vakfı ile yürüttüğümüz Deneyap Teknoloji Atölyeleri ve Teknofest tam olarak da bu probleme tahlil takviyesi üretmek için var. Daha küçük yaşlarda çocuklarımızı ve gençlerimizi teknolojiyi yalnızca tüketen değil üreten hatta dünyaya sunan bir ülke olmamıza katkı sunmaları için motive etmeye çalışıyoruz. Bizler elbette bu hususla alakalı uğraş gösteriyoruz, emek veriyoruz fakat şayet gençlerimizde buna bir karşılık bulamasaydık yaptıklarımızın olağan olarak hiç bir manası olmayacaktı.
Türkiye Teknoloji Ekibi Vakfı’nı (T3 Vakfı) kurduğumuzdan beri gerçekleştirdiğimiz çalışmalarda gördük ki Türk gençliği bilime ve mühendisliğe epeyce büyük bir ilgi duyuyor. Ve her geçen gün bu ilginin çığ üzere büyüdüğünü Teknofest’teki müsabakalarımıza yapılan müracaat sayılarının katlanarak artmasından anlayabiliyoruz. Bu yıl Teknofest’e 200 binden çok yarışmacı başvurdu. Bu sayı Teknofest’in birinci yılı olan 2018’de sırf 20 bindi.
YARININ OYUN KURUCULARI BUGÜNDEN ÇALIŞANLAR OLACAK
● Türkiye’nin teknoloji geliştiren, üreten bir ülke olması için size bakılırsa atılması gerekilk öncelikli adımlar nelerdir?
En kıymetli konu gençlere hakikat yolu göstermek. Her alanda yapacağımız çalışmaların en kıymetli noktası ise hepsinin temelinin adalet, ahlak ve etiğe oturmasıdır. Bir öbür değerli faktör her alanda teşebbüs ekosisteminin kurulması ve büyümesi için takviye verilmesidir. Devlet büyük Ar-Ge çalışmalarına takviye verebilir. Akademik kurumları, enstitüleri, araştırma merkezleri ile yüksek teknoloji geliştirme çalışmalarına yönlendirebilir. Lakin KİT (Kamu İktisadi Teşekkülü) gibisi büyük kurumların hantal ve atıl yapısı ile bu alanda ilerlemek fazlaca gerçekçi değil. Devlet tüm bu gayretin asıl olarak düzenleyici ve regüle edici tarafında olmalı. Büyük teknoloji monopolleri girdikleri her pazarı yok ediyor, talan ediyor.
değişen teknolojinin globalleşmesiyle bir arada gelir dağılımının daha adaletli bir hale geleceği ümit ediliyordu. örneğin Hindistan’daki bir çiftçinin çocuğunun dünyanın diğer yerindeki bir yaşıtıyla birebir imkânlara sahip olacağını düşünüyorduk. Fakat o denli olmadı. Dev monopollerin oyun kurucu olmasıyla birlikte gelir adaletsizliği giderek derinleşti. Dünya üstündeki epeyce büyük bir nüfus topluluğunun ömür standartları her geçen gün düşüyor.
Ayrıyeten mevcut büyük sermayenin değil de garaj şirketleri gibisi yapıları kuran, kuluçka merkezlerinde projeler üreten genç teknoloji girişimcilerinin her alanda faal olarak yer almasını sağlamalıyız. Asıl tahlil teknoloji teşebbüslerinin önünü açmaktan geçiyor. Her şeyi yapmamıza yani her teknolojiyi geliştiren olmamıza gerek yok. En değerli ögelerden biri geleceğin trendlerine odaklanmak. Bitmiş yahut devam eden yarışları kazanmamız mümkün değil. Fakat yeni başlayan yahut başlayacağı öngörülen alanlarda yapacağımız çalışmalar Türkiye’yi öne çıkaracaktır. Otomotiv kesimi 4. ihtilalini yaşıyor. Fosil yakıtlı araçlar bitti. Şu anda elektrikli otomobiller var, akıllı otomobiller geliyor. Bundan daha sonraki adım otonom uçan, akıllı araçlar olacak. Biz de tam bu niçinle Cezeri uçan otomobil projesini yürütüyoruz. Zira yarının oyun kurucuları bugünden çalışanlar olacak. Öbürleri ise lakin taşeron yahut distribütör olabilecek. Öte yandan kimi alanlarda değerli bilgi birikimi ve derinliğe sahip ülkeler ile stratejik iştirak kurulabilir. Bu stratejik paydaşlıklar yardımıyla farklı alanlarda yüksek teknolojiler geliştirebiliriz.
Hiç kredi almadık, özkaynaklarımızla yürüyoruz
● Siz Baykar’da geliştirdiğiniz İHA ve SİHA’larla hem ülkemizde, hem dünyada öne çıktınız. Sizi bu muvaffakiyete taşıyan strateji, yol haritası neydi? İHA, SİHA seyahatinizde sizi, yani kurumunuzu pes etme noktasına getiren şeyler yaşandı mı? Kamunun alım gücü, İHA ve SİHA’ların ülkemizde gelişmesinde nasıl bir rol oynadı?
Bayraktar TB2 SİHA’ların dünya çapında yankı uyandırmasına ve harp doktrinlerini adeta değiştirdiğinin tabir edilmesinin gerisinde birden çok sebep var. Öncelikle bu başarıdaki büyük bir hissenin kullanıcı olan silahlı kuvvetlerimize ilişkin olduğunu söyleyebilirim. Silahlı kuvvetlerimiz insansız sistemlere dünyada en âlâ ahenk sağlayan ve bu sistemleri muharebe ortamında en aktif kullanan ordu oldu. Kullanıcının gerçek ve başarılı kullanması yardımıyla insansız hava araçlarımız isminden sıkça kelam ettiriyor. Bir teknolojiyi geliştirmeniz tek başına kâfi olmaz. O teknolojiyi muharebe ortamında en faal formda kullanmak da çok değerlidir. Bizler grupça uzun yıllardır gerek Güneydoğu Anadolu bölgesindeki terörle çaba alanlarında gerekse hudut ötesi operasyonlarda daima alanda Mehmetçik ile birliktedik. Zeytin Kolu Harekâtı ve Bahar Kalkanı Harekâtı’nda da kalabalık bir mühendis-teknisyen takımımızla alandaydık. Muharebe ortamında ortaya çıkacak gereksinimlere anında yanıt verebilmek için harekât boyunca askerlerimizle bir arada çalıştık. Yerli ve ulusal bir eser geliştirirseniz bu başarıyı elde edebilirsiniz. Bu sistemler yabancı olsaydı muharebe alanında bu derece bir takviye sağlanması asla mümkün olmayacaktı. Sistem sizin olduğu için her türlü müdahaleyi yapabiliyor ve muharebe anında dahi gerekli geliştirmeleri sağlayabiliyorsunuz. Bu durum başarıda büyük bir rol oynadı diyebilirim.
Bu işe giriştiğimiz anda bugüne bir ekip engelleme gayretleriyle karşılaşsak da hiç bir vakit inancımızı yitirmedik ve var gücümüzle uğraş ettik. çabucak hemen daha yolun başındayken bir bürokrat bana direkt vazgeçmemiz gerektiğini, yabancıların alıp başını gittiğini, benim ise güzel eğitimli bir genç olmam niçiniyle yabancılarla kendileri içinde tercümanlık yapabileceğimi söylemişti. İşte biz bu zihniyeti yıkmak için var gücümüzle çalıştık. Uçmak için pist bulamadığımız, mühimmat atışı için müsaade alamadığımız vakit içinder dahi oldu lakin siyasi iradenin de takviyesiyle bu engellemelerin üstesinden hakkıyla geldik. Gayretimizi hiç bir vakit bırakmadık. Baykar’ın birinci günden bugüne gerçekleştirdiği tüm Ar-Ge faaliyetleri büsbütün kendi öz kaynaklarıyla yapılıyor. Kurulduğumuz günden beri ne bir kredi ne de bir hibe halinde hiç bir dayanak almadık. Şu anda da yatırımlarımızı kendi öz kaynağımızla yapıyoruz. Bayraktar TB2 SİHA’mız için 10’dan fazla ülkeyle ihracat bağlantımız var. yıllardır Baykar’ın gelirlerinin yüzde 70’inden çoksı ihracattan geliyor. Hatta bu yıl biraz daha artışla gelirlerimizin yüzde 80’inden çoksını ihracattan elde ettik.
Dijitalleşme hayatın değişmez modülü oldu, biz de uçan otomobile yoğunlaştık
● Teknolojide nasıl bir 10 yıl bizi bekliyor? COVID-19 süreci, dünyada ve ülkemizde teknoloji seyahati üzerinde nasıl bir tesir yaptı?
COVID-19 pandemisi dijitalleşmenin artık neredeyse hayatımızın değişmez bir modülü haline gelmesine niye oldu. Bilhassa uzun vakittir var bulunmasına karşın uygulanabilirliği sorgulanan uzaktan eğitim, uzaktan çalışma modelleri pandemi bitse dahi artık hayatımızda var olmaya devam edecek. Zira pandemi gerek farklı iş kollarını gerekse eğitim hayatını buna adapte olmaya zorladı ve dünya genelinde bu adaptasyon neredeyse sağlandı. Biz de Baykar olarak geleceğin yarışlarına bugünden hazırlanmak amacıyla tahminen 15-20 yıl daha sonra hayatımızda yerini alacak olan uçan otomobillerle alakalı çalışmalar yürütmekteyiz. Zira geleceğin yarışlarına bugünden hazırlanmayanlar kelam konusu teknolojilerin sadece tüketicisi olmaya mahkûm bir hale geliyor. Bu niçinle bugünden uçan otomobil teknolojilerine çalışıyoruz. Bu teknolojideki en değerli nokta fazlaca gelişmiş yapay zekâ teknolojisine sahip olmak. Gelecekte uçan otomobillerin hayatımıza gireceğine inanıyoruz.
‘İcat’ çıkarmaya meraklı gençlerin sayısı artıyor
● Türkiye Teknoloji Kadrosu öncülüğünde “Teknofest” tertibi gündeme geldi. Birincisini İstanbul Havalimanı’nda yaptınız. İkincisi Atatürk Havalimanı’nda gerçekleşti. Gaziantep ile Teknofest heyecanını Anadolu’ya da taşıdınız. Bu yıl da bir daha Atatürk Havalimanı’nda tertip gerçekleşti. Teknofest, teknolojiyi ülkemiz gündemine taşımada nasıl bir rol oynadı ve oynuyor? Gençlerin teknolojiye “icat çıkarıcı” taraflarıyla ilgileri artıyor mu?
Teknofest’in kalbi yarışmalar… Teknofest sadece hava araçlarının sergilendiği ve akrobasi şovları yaptığı bir havacılık şenliği değil. Teknofest’in en değerli kısmını teknoloji müsabakaları oluşturuyor. Bu teknoloji müsabakaları geleceğin mucitlerinin, geleceğin bilim insanlarının yarıştığı ve gençlerimiz için büyük motivasyon kaynağı olduğuna inandığımız yarışlar. Türkiye Teknoloji Kadrosu Vakfı olarak yola çıktığımızda Ulusal Teknoloji Atağı vizyonunu 7’den 77’ye toplumun tüm kısımlarına aşılamayı hedefl iyorduk. Teknofest bu gaye doğrultusundaki en büyük adımlardan biri oldu. Teknofest’in düzenlendiği senelerdaki istatistiklerine ve ülkemizdeki teknoloji geliştirmeye olan ilginin artışına bakarsak aslında yanlışsız yolda olduğumuzu fazlaca rahat bir biçimde tabir edebiliriz. 2018 yılında Teknofest’i birinci defa düzenlediğimizde teknoloji müsabakalarına 20 bin müracaat vardı. 2021’de hem yarış sayısı arttı birebir vakitte bu yarışlar başvuran genç sayısı 200 bini geçti. Yavaş yavaş burada kurulan kadroların teşebbüse döndüğünü, projelerin somut hale geldiğini görüyoruz. Teknofest’e katılan gençler biroldukça alanda yenilikçi projelere imza atıyor. Gençlerimiz icat çıkarmaya pek meraklı. Türkiye’den çıkan teşebbüsler dünya medyasının gündeminde yer alıyor. Türk teşebbüsleri dünyanın farklı ülkelerinde pazara girip kıymetli oyuncular haline geliyor. İşte bu gücün ana dinamiği icat çıkarmaya meraklı olan ve bu ilgisi de giderek artan Türk gençleridir.
Çip tasarım merkezleri oluşturmak mantıklı olur
● Otomotiv kesimi başta olmak üzere dünyada yaşanan “chip” krizinin tesirine fabrikaların durmasıyla yakından şahit olduk. Türkiye “chip” üretimine girmeli mi? Girebilir mi? Pandeminin birinci günlerinde ağır bakım teneffüs aygıtı üretimindeki güç birliği “chip” üzere kimi kritik mamüllerin ülkemizde üretilmesi konusunda gerçekleşebilir mi? Türkiye Teknoloji Takımı’nın bu tarafta çalışmaları olabilir mi?
Pandemi devrinde akıllı elektronik aletlere olan ilginin büyümesi ve otomotiv fi rmalarının pandemi sebebiyle satışların düşeceği öngörüsüyle çip siparişlerini iptal etmesi bu durumun ortaya çıkmasına niye oldu. Pandemi devrinde araba satışlarında beklendiği üzere bir düşüş yaşanmazken akıllı elektronik satışlarının artışıyla birlikte otomotiv bölümü için kritik bir çip krizi meydana geldi. Dev şirketler talebe karşılık vermekte ve üretim planlamasında önemli meseleler yaşıyor. Çip konusunda dışa bağımlı olmak geleceğin dünyasında teknoloji üretmek isteyen ülkeler için epeyce da mantıklı bir durum değil. olağan olarak çip üretimi için fazlaca büyük yatırımlar gerekiyor. Dev teknoloji fi rmaları yaşanan krizle birlikte bu yatırımları yapma sonucu aldı. Kelam konusu yatırımlar milyarlarca dolar olarak belirtiliyor. Samsung dünyanın en büyük çip üreticisi olma amacı yle 116 milyar dolarlık bütçe ile bu alanda yer almaya çalışıyor. Lakin çip üretiminde asıl asıl katma kıymet, üretimden çok çipleri tasarlamak. Bugün çip üretiminin merkez üssü Uzakdoğu. Oradaki üzere çip tasarım merkezleri oluşturmak mantıklı olabilir. Geride kalmış teknolojilere değil de yeni çıkacak, özel ve niş alanlara odaklanan teknolojilere yatırım yapılabilir.
Büyük’ler hantallaşıyor, teşebbüsçüler ‘yıkıcı inovasyona’a imza atabiliyor
● Bireyler tarafınca icat edilen teknolojiler azaldı. Şirketler Ar-Ge laboratuvarlarında yeni teknolojiler üretmek için hünerlerini geliştirdi. Şimdilerde ise Biontech-Pfi zer meselade görüldüğü üzere start-up’larla büyük şirketlerin birbirlerini tamamlayıcı işbirliklerinde teknoloji geliştirildiğini görüyoruz. Teknoloji üretmenin yeni formları neler olacak?
COVID aşısının bulunması biyoteknoloji teşebbüs ekosisteminin kıymetli bir başarısı. Son periyotlarda teşebbüslerin değeri büyük ölçüde arttı. Başarılı teşebbüsler epeyce süratli büyüyüp dünya devi şirketlere yahut dünyada isminden kelam ettirebilecek şirketlere dönüşebiliyorlar. Açıkçası ben bunda en hayli teşebbüs fi rmalarının risk alarak yeni bir alanda çalışmasının tesirli olduğunu düşünüyorum. Dev şirketler haliyle mevcut konumlarını koruyarak gelişim süreçlerini yürütmeyi amaçlarken teşebbüs fi rmalarının bu noktada daha büyük riskler aldığını ve başarılı olabilmek için daha yenilikçi davrandıklarını gözlemliyorum. Babam Özdemir Bayraktar’ın kurduğu ve büyüttüğü Baykar da insansız sistemler geliştirme macerasına bir teşebbüs fi rması olarak atıldı. bir daha yakın vakitte küçük bir teşebbüs olan Biosys tarafınca geliştirilen yerli ağır bakım teneffüs aygıtları pandemi devrinde Türkiye için büyük bir baht oldu. Dünya devi şirketler teneffüs aygıtı geliştirmenin ve üretmenin yollarını ararken -ki birçoğu başarısız oldu- Türkiye’de epey gelişmiş bir ağır bakım teneffüs aygıtı Baykar ve Aselsan’ın mühendislik takviyesi ve Arçelik’in seri üretim dayanağıyla hayli süratli bir biçimde üretildi. Dünyada biroldukca ülkeye ihraç dahi edildi. Baykar olarak alt yüklenicimiz olan küçük ölçekli şirketlerin sırf üretici olan değil yeni eserler geliştiren, Ar-Ge yapan şirketler olabilmeleri için onları teşvik ediyoruz ve destekliyoruz. İçimizden de teşebbüsler çıkıyor. Onlara da müşterileri olarak takviye olmaya çalışıyoruz. Kendimizi geliştirirken bizimle bir arada ekosistemi de geliştirmek istiyoruz. Zira bugün küçük ölçekli olan bu şirketler ülkemiz için ileride kritik işlere imza atabilirler. Büyük fi rmalar vakit geçtikçe büyüyen yapıları sebebi ile hantallaşabiliyor. Fakat küçük teşebbüsler yıkıcı inovatif tahliller geliştirerek biroldukca alanda sürükleyici güç olarak karşımıza çıkıyor. Önümüzdeki periyotta teşebbüsler ile büyük firma işbirliklerinin giderek daha da artacağını düşünüyorum.
Okulların müfredatlarında teknoloji geliştirme daha epey önemsenmeli
● Türkiye’nin teknoloji üreten bir ülke olmasında devlet nasıl bir rol oynamalı? Özel dal neler yapmalı? Üniversiteler bu oyunun neresinde olmalı?
Devlet kurumlarımız bu bahiste önemli çalışmalar yapıyor ve teşebbüsleri destekliyorlar. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı genç girişimcilere önemli dayanaklar sağlıyor. Teknoloji üreten bir Türkiye için devlet kurumlarımız hiç olmadığı kadar daha organize ve istekli bir halde çalışıyor. Devlet kurumları bu noktada itici güç olmalı. Bilhassa eğitim hayatlarının çabucak hemen başında olan çocuklarımıza bilim ve teknoloji sadece ders kitapları aracılığıyla değil direkt karşılarına çıkarılmalı. Küçük yaşlarda bir hevesle çıkacakları bu yolda ilerde Türkiye’nin uzay programında çalışacak mühendisler bilim insanları olabilirler. İşte bu yüzden müfredatlarımızda teknoloji geliştirmenin kıymetine daha fazlaca değinmeli ve her şeydilk evvel bu işi direkt atölyelerde deneyerek öğrenmeleri sağlanmalıdır. Bizim Teknofest’teki en büyük motivasyonlarımızdan biri çocukların bir uçağa dokunup ileride yapabilecekleri işlerin hayallerini kurması, ilham alması. Özel dalın de üzerine düşen büyük bir nazaranv var. Üniversitelerde eğitim bakılırsan gençlerimiz derslerde gördüklerini pratiğe dökecek alan bulmakta epey zorlanıyor. Gençlerimizin işi yerinde öğrenmeleri için özel bölümün stajyer istihdamını artırması ve yeni mezun gençlere fırsat tanıması gerekiyor. Her daim yetişmiş eleman istihdam etmek isterseniz ilerisi için yetişmiş iş gücü bulamazsınız. Gençlere staj imkânları tanıyarak onların da alanlarında kendilerini ispat etmelerine fırsat tanımalısınız. Geleceğin teknolojilerini geliştirmek ve bu yarışlarda ön planda olmak istiyorsak gençlerin yenilikçi fi kirlerine ve bahadır bakış açılarına gereksinimimiz var.
Biz Baykar’da epey geniş bir staj programı yürütüyoruz. Her yıl neredeyse işçi sayımız kadar stajyere kapılarımızı açıyoruz. Bu yıl yaptığımız imtihana 11 binden çok aday başvurdu. Bu arkadaşlarımızın yaklaşık 1200’ü Baykar’da 2 periyot halinde staj yaptı. Onları evrak işlerinde dayanak verecek şahıslar olarak görmüyor direkt işin içine sokuyoruz. Stajını tamamlayan arkadaşlarımızın kıymetli bir kısmı de staj bitimiyle birlikte çalışma arkadaşımız oluyor.
Üniversitelerimizin son senelerda bilhassa Teknofest kapsamındaki teknoloji müsabakalarında öğrencilerine verdiği takviyeler bizleri çok keyifli ediyor. Üniversitelerimiz geleceğin mühendislerinin ve bilim insanlarının yetiştiği kurumlar. Üniversiteler devlet kurumlarıyla birlikte bu işin tam merkezinde olmalı ve hâlihazırda çok aktifler.
Aslında birey olarak da yapmamız gerekenler var. Annelerin babaların hatta anneanneler, babaanneler ve dedelerin dahi üzerine düşen sorumluluklar var. 7’den 77’ye Ulusal Teknoloji Atağını yaymak istememizin niçini de bu. 77’sinde bir dedemiz de birebir heyecanı 7 yaşındaki torunuyla birlikte yaşayabiliyor.
Türkiye Teknoloji Grubu Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Selçuk Bayraktar, “Gündem Özel” sohbetimizde sorularımızı yanıtlarken, “Tam bağımsızlık, müreffeh ve gelişmiş bir toplum lakin tüm alanların bir arada ilerlemesi ile mümkün olabilir. Yüzseneler evvel kurucu medeniyet iken bilim ve teknoloji ile olan bağımızı koparmışız. Artık evvela bu kültürel dönüşümü sağlamalıyız. Türkiye Teknoloji Kadrosu olarak teknoloji geliştiren bir Türkiye gayesi ile yola çıktık” dedi. Bayraktar, Teknofest’teki yarışlara müracaatların bu yıl 200 bini aştığını vurgulayıp ekledi:
“T3 Vakfı’nı kurduğumuzdan beri yaptığımız çalışmalarda gördük ki Türk gençliği bilime ve mühendisliğe epeyce büyük bir ilgi duyuyor.”
Türkiye Teknoloji Grubu Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Selçuk Bayraktar’a sorularımız ve cevapları şu biçimde:
TOPLUMSAL SEFERBERLİK GEREKİYOR
● Siz ve arkadaşlarınız Türkiye Teknoloji Takımı’nı kurarken Türkiye’yi teknolojide nerede görüyordunuz? Sizi bu grubu kurmaya götüren etkenler nelerdi? Türkiye Teknoloji Grubu ismiyle yola çıkarken önünüze nasıl bir gaye koydunuz?
T3 Vakfı’nı kurarken arkadaşlarımızla yaptığımız istişareler kararında Türkiye’yi teknolojiye meraklı, hatta teknolojiyi kullanma ve gündelik hayat ile entegrasyonda üst düzeyde lakin yüksek teknoloji geliştirme çalışmalarının uzağında görüyorduk. Genç nüfusu bu derece yüksek, dünya ile irtibatı kuvvetli bir ülke ve toplum için bu hayli gerçekçi ve anlaşılabilir bir durum değildi. Toplumsal dönüşüme bilgi ve deneyimimizin olduğu bir alanda katkı sunmaya çabalıyoruz. Aslında sorun yalnızca teknoloji geliştirmekle de hudutlu değil. Bizim yaklaşık 20 yıllık bir İHA geliştirme maceramız var. Bu maceranın her basamağında kasvetler ile karşılaştık. Örneğin teknoloji geliştireceksin lakin buna inanan insanın yok. Devamlı yapamazsın diyenler etrafında dolanıyor. Bin bir zorlukla geliştiriyorsun lakin denemek için yer verilmiyor. Bunun yanında bu süreçlerin takipçisi olacak toplum da sıkıntıya tam olarak vakıf değil. Hedefl enen ilerlemeyi yalnızca İHA’lar ile gerçekleştirmek de mümkün değil. Tam bağımsızlık, müreff eh ve gelişmiş bir toplum fakat tüm alanların bir arada ilerlemesi ile mümkün olabilir. Yüzseneler evvel kurucu medeniyet iken bilim ile teknoloji ile olan bağımızı koparmışız. Artık evvela bu kültürel dönüşümü sağlamalıyız. Toplumun bu sorunlara olan inancını artırmalıyız. ötürüsıyla biz kendi maceramızdan, bu kültürel dönüşümü lakin topluma mal ederek ve toplumsal seferberlik ile gerçekleştirilmesi gerektiğini öğrendik. Tam da bu niçinle, bu dönüşüme katkı sunabilmek için teknoloji geliştiren bir Türkiye maksadı ile yola çıktık. Yürütmekte olduğumuz proje ve çalışmalarla bilim ve teknoloji alanında dünyayla rekabet eden gençler yetiştirerek Ulusal Teknoloji Hamlesi’nin her alanda hayata geçmesine katkı vermek istiyoruz. bu biçimdelikle teknolojiyi kendi imkânlarıyla ulusal olarak geliştiren ve teknoloji alanında önder olan bir Türkiye hedefliyoruz.
GENÇLİK BİLİME İLGİ DUYUYOR
● Türkiye, teknolojide nerede? Dünyada bir lig belirleyecek olsak ya da sıralama yapsak: Teknoloji merakında neredeyiz? Teknoloji kullanmasında neredeyiz? Teknoloji üretiminde neredeyiz?
Ülkemiz bilhassa yüksek genç nüfusunun da büyük tesiriyle teknoloji kullanmasında sahiden epeyce etkin diyebilirim. Bilhassa ferdi bağlantı teknolojilerden konuşacak olursak, dünyadaki biroldukça milleti açık orta geçtiğimizi de söyleyebilirim. Tabi ki bunun epeyce düzgün bir şey olup olmadığı tartışma konusu olabilir ve olmalıdır da. Teknolojide epey güzel bir tüketici olmak tabi ki her vakit övünülecek bir konu değil. Bir oda büyüklüğündeki bilgisayarları bugün akıllı telefonlarımızda neredeyse cebimize sığdırır olduk. Dünyanın öteki ucundaki beşerden haber almak için saniyeler bize kâfi oldu. Toplumsal medya araçları farkındalığımızı büyük ölçüde artırdı. Lakin ferdi teknoloji kullanmasında fazlaca faal olup da teknoloji üretmek de ve teknolojiye olan merakta sınıfta kalırsak bu biçimde büyük bir sorunla karşı karşıyayız demektir. Türk gençliği dünyaya kıyasla baktığımızda günümüz teknolojilerini fazlaca düzgün halde takip ediyor ve gördüğüm kadarıyla çok da âlâ kullanıyor.
Fakat gençlerimizin teknolojik eserleri en uygun biçimde kullanmalarının yanı sıra bunları geliştirmeye istekli olmaları da bizim için kıymetli. İşte T3 Vakfı ile yürüttüğümüz Deneyap Teknoloji Atölyeleri ve Teknofest tam olarak da bu probleme tahlil takviyesi üretmek için var. Daha küçük yaşlarda çocuklarımızı ve gençlerimizi teknolojiyi yalnızca tüketen değil üreten hatta dünyaya sunan bir ülke olmamıza katkı sunmaları için motive etmeye çalışıyoruz. Bizler elbette bu hususla alakalı uğraş gösteriyoruz, emek veriyoruz fakat şayet gençlerimizde buna bir karşılık bulamasaydık yaptıklarımızın olağan olarak hiç bir manası olmayacaktı.
Türkiye Teknoloji Ekibi Vakfı’nı (T3 Vakfı) kurduğumuzdan beri gerçekleştirdiğimiz çalışmalarda gördük ki Türk gençliği bilime ve mühendisliğe epeyce büyük bir ilgi duyuyor. Ve her geçen gün bu ilginin çığ üzere büyüdüğünü Teknofest’teki müsabakalarımıza yapılan müracaat sayılarının katlanarak artmasından anlayabiliyoruz. Bu yıl Teknofest’e 200 binden çok yarışmacı başvurdu. Bu sayı Teknofest’in birinci yılı olan 2018’de sırf 20 bindi.
YARININ OYUN KURUCULARI BUGÜNDEN ÇALIŞANLAR OLACAK
● Türkiye’nin teknoloji geliştiren, üreten bir ülke olması için size bakılırsa atılması gerekilk öncelikli adımlar nelerdir?
En kıymetli konu gençlere hakikat yolu göstermek. Her alanda yapacağımız çalışmaların en kıymetli noktası ise hepsinin temelinin adalet, ahlak ve etiğe oturmasıdır. Bir öbür değerli faktör her alanda teşebbüs ekosisteminin kurulması ve büyümesi için takviye verilmesidir. Devlet büyük Ar-Ge çalışmalarına takviye verebilir. Akademik kurumları, enstitüleri, araştırma merkezleri ile yüksek teknoloji geliştirme çalışmalarına yönlendirebilir. Lakin KİT (Kamu İktisadi Teşekkülü) gibisi büyük kurumların hantal ve atıl yapısı ile bu alanda ilerlemek fazlaca gerçekçi değil. Devlet tüm bu gayretin asıl olarak düzenleyici ve regüle edici tarafında olmalı. Büyük teknoloji monopolleri girdikleri her pazarı yok ediyor, talan ediyor.
değişen teknolojinin globalleşmesiyle bir arada gelir dağılımının daha adaletli bir hale geleceği ümit ediliyordu. örneğin Hindistan’daki bir çiftçinin çocuğunun dünyanın diğer yerindeki bir yaşıtıyla birebir imkânlara sahip olacağını düşünüyorduk. Fakat o denli olmadı. Dev monopollerin oyun kurucu olmasıyla birlikte gelir adaletsizliği giderek derinleşti. Dünya üstündeki epeyce büyük bir nüfus topluluğunun ömür standartları her geçen gün düşüyor.
Ayrıyeten mevcut büyük sermayenin değil de garaj şirketleri gibisi yapıları kuran, kuluçka merkezlerinde projeler üreten genç teknoloji girişimcilerinin her alanda faal olarak yer almasını sağlamalıyız. Asıl tahlil teknoloji teşebbüslerinin önünü açmaktan geçiyor. Her şeyi yapmamıza yani her teknolojiyi geliştiren olmamıza gerek yok. En değerli ögelerden biri geleceğin trendlerine odaklanmak. Bitmiş yahut devam eden yarışları kazanmamız mümkün değil. Fakat yeni başlayan yahut başlayacağı öngörülen alanlarda yapacağımız çalışmalar Türkiye’yi öne çıkaracaktır. Otomotiv kesimi 4. ihtilalini yaşıyor. Fosil yakıtlı araçlar bitti. Şu anda elektrikli otomobiller var, akıllı otomobiller geliyor. Bundan daha sonraki adım otonom uçan, akıllı araçlar olacak. Biz de tam bu niçinle Cezeri uçan otomobil projesini yürütüyoruz. Zira yarının oyun kurucuları bugünden çalışanlar olacak. Öbürleri ise lakin taşeron yahut distribütör olabilecek. Öte yandan kimi alanlarda değerli bilgi birikimi ve derinliğe sahip ülkeler ile stratejik iştirak kurulabilir. Bu stratejik paydaşlıklar yardımıyla farklı alanlarda yüksek teknolojiler geliştirebiliriz.
Hiç kredi almadık, özkaynaklarımızla yürüyoruz
● Siz Baykar’da geliştirdiğiniz İHA ve SİHA’larla hem ülkemizde, hem dünyada öne çıktınız. Sizi bu muvaffakiyete taşıyan strateji, yol haritası neydi? İHA, SİHA seyahatinizde sizi, yani kurumunuzu pes etme noktasına getiren şeyler yaşandı mı? Kamunun alım gücü, İHA ve SİHA’ların ülkemizde gelişmesinde nasıl bir rol oynadı?
Bayraktar TB2 SİHA’ların dünya çapında yankı uyandırmasına ve harp doktrinlerini adeta değiştirdiğinin tabir edilmesinin gerisinde birden çok sebep var. Öncelikle bu başarıdaki büyük bir hissenin kullanıcı olan silahlı kuvvetlerimize ilişkin olduğunu söyleyebilirim. Silahlı kuvvetlerimiz insansız sistemlere dünyada en âlâ ahenk sağlayan ve bu sistemleri muharebe ortamında en aktif kullanan ordu oldu. Kullanıcının gerçek ve başarılı kullanması yardımıyla insansız hava araçlarımız isminden sıkça kelam ettiriyor. Bir teknolojiyi geliştirmeniz tek başına kâfi olmaz. O teknolojiyi muharebe ortamında en faal formda kullanmak da çok değerlidir. Bizler grupça uzun yıllardır gerek Güneydoğu Anadolu bölgesindeki terörle çaba alanlarında gerekse hudut ötesi operasyonlarda daima alanda Mehmetçik ile birliktedik. Zeytin Kolu Harekâtı ve Bahar Kalkanı Harekâtı’nda da kalabalık bir mühendis-teknisyen takımımızla alandaydık. Muharebe ortamında ortaya çıkacak gereksinimlere anında yanıt verebilmek için harekât boyunca askerlerimizle bir arada çalıştık. Yerli ve ulusal bir eser geliştirirseniz bu başarıyı elde edebilirsiniz. Bu sistemler yabancı olsaydı muharebe alanında bu derece bir takviye sağlanması asla mümkün olmayacaktı. Sistem sizin olduğu için her türlü müdahaleyi yapabiliyor ve muharebe anında dahi gerekli geliştirmeleri sağlayabiliyorsunuz. Bu durum başarıda büyük bir rol oynadı diyebilirim.
Bu işe giriştiğimiz anda bugüne bir ekip engelleme gayretleriyle karşılaşsak da hiç bir vakit inancımızı yitirmedik ve var gücümüzle uğraş ettik. çabucak hemen daha yolun başındayken bir bürokrat bana direkt vazgeçmemiz gerektiğini, yabancıların alıp başını gittiğini, benim ise güzel eğitimli bir genç olmam niçiniyle yabancılarla kendileri içinde tercümanlık yapabileceğimi söylemişti. İşte biz bu zihniyeti yıkmak için var gücümüzle çalıştık. Uçmak için pist bulamadığımız, mühimmat atışı için müsaade alamadığımız vakit içinder dahi oldu lakin siyasi iradenin de takviyesiyle bu engellemelerin üstesinden hakkıyla geldik. Gayretimizi hiç bir vakit bırakmadık. Baykar’ın birinci günden bugüne gerçekleştirdiği tüm Ar-Ge faaliyetleri büsbütün kendi öz kaynaklarıyla yapılıyor. Kurulduğumuz günden beri ne bir kredi ne de bir hibe halinde hiç bir dayanak almadık. Şu anda da yatırımlarımızı kendi öz kaynağımızla yapıyoruz. Bayraktar TB2 SİHA’mız için 10’dan fazla ülkeyle ihracat bağlantımız var. yıllardır Baykar’ın gelirlerinin yüzde 70’inden çoksı ihracattan geliyor. Hatta bu yıl biraz daha artışla gelirlerimizin yüzde 80’inden çoksını ihracattan elde ettik.
Dijitalleşme hayatın değişmez modülü oldu, biz de uçan otomobile yoğunlaştık
● Teknolojide nasıl bir 10 yıl bizi bekliyor? COVID-19 süreci, dünyada ve ülkemizde teknoloji seyahati üzerinde nasıl bir tesir yaptı?
COVID-19 pandemisi dijitalleşmenin artık neredeyse hayatımızın değişmez bir modülü haline gelmesine niye oldu. Bilhassa uzun vakittir var bulunmasına karşın uygulanabilirliği sorgulanan uzaktan eğitim, uzaktan çalışma modelleri pandemi bitse dahi artık hayatımızda var olmaya devam edecek. Zira pandemi gerek farklı iş kollarını gerekse eğitim hayatını buna adapte olmaya zorladı ve dünya genelinde bu adaptasyon neredeyse sağlandı. Biz de Baykar olarak geleceğin yarışlarına bugünden hazırlanmak amacıyla tahminen 15-20 yıl daha sonra hayatımızda yerini alacak olan uçan otomobillerle alakalı çalışmalar yürütmekteyiz. Zira geleceğin yarışlarına bugünden hazırlanmayanlar kelam konusu teknolojilerin sadece tüketicisi olmaya mahkûm bir hale geliyor. Bu niçinle bugünden uçan otomobil teknolojilerine çalışıyoruz. Bu teknolojideki en değerli nokta fazlaca gelişmiş yapay zekâ teknolojisine sahip olmak. Gelecekte uçan otomobillerin hayatımıza gireceğine inanıyoruz.
‘İcat’ çıkarmaya meraklı gençlerin sayısı artıyor
● Türkiye Teknoloji Kadrosu öncülüğünde “Teknofest” tertibi gündeme geldi. Birincisini İstanbul Havalimanı’nda yaptınız. İkincisi Atatürk Havalimanı’nda gerçekleşti. Gaziantep ile Teknofest heyecanını Anadolu’ya da taşıdınız. Bu yıl da bir daha Atatürk Havalimanı’nda tertip gerçekleşti. Teknofest, teknolojiyi ülkemiz gündemine taşımada nasıl bir rol oynadı ve oynuyor? Gençlerin teknolojiye “icat çıkarıcı” taraflarıyla ilgileri artıyor mu?
Teknofest’in kalbi yarışmalar… Teknofest sadece hava araçlarının sergilendiği ve akrobasi şovları yaptığı bir havacılık şenliği değil. Teknofest’in en değerli kısmını teknoloji müsabakaları oluşturuyor. Bu teknoloji müsabakaları geleceğin mucitlerinin, geleceğin bilim insanlarının yarıştığı ve gençlerimiz için büyük motivasyon kaynağı olduğuna inandığımız yarışlar. Türkiye Teknoloji Kadrosu Vakfı olarak yola çıktığımızda Ulusal Teknoloji Atağı vizyonunu 7’den 77’ye toplumun tüm kısımlarına aşılamayı hedefl iyorduk. Teknofest bu gaye doğrultusundaki en büyük adımlardan biri oldu. Teknofest’in düzenlendiği senelerdaki istatistiklerine ve ülkemizdeki teknoloji geliştirmeye olan ilginin artışına bakarsak aslında yanlışsız yolda olduğumuzu fazlaca rahat bir biçimde tabir edebiliriz. 2018 yılında Teknofest’i birinci defa düzenlediğimizde teknoloji müsabakalarına 20 bin müracaat vardı. 2021’de hem yarış sayısı arttı birebir vakitte bu yarışlar başvuran genç sayısı 200 bini geçti. Yavaş yavaş burada kurulan kadroların teşebbüse döndüğünü, projelerin somut hale geldiğini görüyoruz. Teknofest’e katılan gençler biroldukça alanda yenilikçi projelere imza atıyor. Gençlerimiz icat çıkarmaya pek meraklı. Türkiye’den çıkan teşebbüsler dünya medyasının gündeminde yer alıyor. Türk teşebbüsleri dünyanın farklı ülkelerinde pazara girip kıymetli oyuncular haline geliyor. İşte bu gücün ana dinamiği icat çıkarmaya meraklı olan ve bu ilgisi de giderek artan Türk gençleridir.
Çip tasarım merkezleri oluşturmak mantıklı olur
● Otomotiv kesimi başta olmak üzere dünyada yaşanan “chip” krizinin tesirine fabrikaların durmasıyla yakından şahit olduk. Türkiye “chip” üretimine girmeli mi? Girebilir mi? Pandeminin birinci günlerinde ağır bakım teneffüs aygıtı üretimindeki güç birliği “chip” üzere kimi kritik mamüllerin ülkemizde üretilmesi konusunda gerçekleşebilir mi? Türkiye Teknoloji Takımı’nın bu tarafta çalışmaları olabilir mi?
Pandemi devrinde akıllı elektronik aletlere olan ilginin büyümesi ve otomotiv fi rmalarının pandemi sebebiyle satışların düşeceği öngörüsüyle çip siparişlerini iptal etmesi bu durumun ortaya çıkmasına niye oldu. Pandemi devrinde araba satışlarında beklendiği üzere bir düşüş yaşanmazken akıllı elektronik satışlarının artışıyla birlikte otomotiv bölümü için kritik bir çip krizi meydana geldi. Dev şirketler talebe karşılık vermekte ve üretim planlamasında önemli meseleler yaşıyor. Çip konusunda dışa bağımlı olmak geleceğin dünyasında teknoloji üretmek isteyen ülkeler için epeyce da mantıklı bir durum değil. olağan olarak çip üretimi için fazlaca büyük yatırımlar gerekiyor. Dev teknoloji fi rmaları yaşanan krizle birlikte bu yatırımları yapma sonucu aldı. Kelam konusu yatırımlar milyarlarca dolar olarak belirtiliyor. Samsung dünyanın en büyük çip üreticisi olma amacı yle 116 milyar dolarlık bütçe ile bu alanda yer almaya çalışıyor. Lakin çip üretiminde asıl asıl katma kıymet, üretimden çok çipleri tasarlamak. Bugün çip üretiminin merkez üssü Uzakdoğu. Oradaki üzere çip tasarım merkezleri oluşturmak mantıklı olabilir. Geride kalmış teknolojilere değil de yeni çıkacak, özel ve niş alanlara odaklanan teknolojilere yatırım yapılabilir.
Büyük’ler hantallaşıyor, teşebbüsçüler ‘yıkıcı inovasyona’a imza atabiliyor
● Bireyler tarafınca icat edilen teknolojiler azaldı. Şirketler Ar-Ge laboratuvarlarında yeni teknolojiler üretmek için hünerlerini geliştirdi. Şimdilerde ise Biontech-Pfi zer meselade görüldüğü üzere start-up’larla büyük şirketlerin birbirlerini tamamlayıcı işbirliklerinde teknoloji geliştirildiğini görüyoruz. Teknoloji üretmenin yeni formları neler olacak?
COVID aşısının bulunması biyoteknoloji teşebbüs ekosisteminin kıymetli bir başarısı. Son periyotlarda teşebbüslerin değeri büyük ölçüde arttı. Başarılı teşebbüsler epeyce süratli büyüyüp dünya devi şirketlere yahut dünyada isminden kelam ettirebilecek şirketlere dönüşebiliyorlar. Açıkçası ben bunda en hayli teşebbüs fi rmalarının risk alarak yeni bir alanda çalışmasının tesirli olduğunu düşünüyorum. Dev şirketler haliyle mevcut konumlarını koruyarak gelişim süreçlerini yürütmeyi amaçlarken teşebbüs fi rmalarının bu noktada daha büyük riskler aldığını ve başarılı olabilmek için daha yenilikçi davrandıklarını gözlemliyorum. Babam Özdemir Bayraktar’ın kurduğu ve büyüttüğü Baykar da insansız sistemler geliştirme macerasına bir teşebbüs fi rması olarak atıldı. bir daha yakın vakitte küçük bir teşebbüs olan Biosys tarafınca geliştirilen yerli ağır bakım teneffüs aygıtları pandemi devrinde Türkiye için büyük bir baht oldu. Dünya devi şirketler teneffüs aygıtı geliştirmenin ve üretmenin yollarını ararken -ki birçoğu başarısız oldu- Türkiye’de epey gelişmiş bir ağır bakım teneffüs aygıtı Baykar ve Aselsan’ın mühendislik takviyesi ve Arçelik’in seri üretim dayanağıyla hayli süratli bir biçimde üretildi. Dünyada biroldukca ülkeye ihraç dahi edildi. Baykar olarak alt yüklenicimiz olan küçük ölçekli şirketlerin sırf üretici olan değil yeni eserler geliştiren, Ar-Ge yapan şirketler olabilmeleri için onları teşvik ediyoruz ve destekliyoruz. İçimizden de teşebbüsler çıkıyor. Onlara da müşterileri olarak takviye olmaya çalışıyoruz. Kendimizi geliştirirken bizimle bir arada ekosistemi de geliştirmek istiyoruz. Zira bugün küçük ölçekli olan bu şirketler ülkemiz için ileride kritik işlere imza atabilirler. Büyük fi rmalar vakit geçtikçe büyüyen yapıları sebebi ile hantallaşabiliyor. Fakat küçük teşebbüsler yıkıcı inovatif tahliller geliştirerek biroldukca alanda sürükleyici güç olarak karşımıza çıkıyor. Önümüzdeki periyotta teşebbüsler ile büyük firma işbirliklerinin giderek daha da artacağını düşünüyorum.
Okulların müfredatlarında teknoloji geliştirme daha epey önemsenmeli
● Türkiye’nin teknoloji üreten bir ülke olmasında devlet nasıl bir rol oynamalı? Özel dal neler yapmalı? Üniversiteler bu oyunun neresinde olmalı?
Devlet kurumlarımız bu bahiste önemli çalışmalar yapıyor ve teşebbüsleri destekliyorlar. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı genç girişimcilere önemli dayanaklar sağlıyor. Teknoloji üreten bir Türkiye için devlet kurumlarımız hiç olmadığı kadar daha organize ve istekli bir halde çalışıyor. Devlet kurumları bu noktada itici güç olmalı. Bilhassa eğitim hayatlarının çabucak hemen başında olan çocuklarımıza bilim ve teknoloji sadece ders kitapları aracılığıyla değil direkt karşılarına çıkarılmalı. Küçük yaşlarda bir hevesle çıkacakları bu yolda ilerde Türkiye’nin uzay programında çalışacak mühendisler bilim insanları olabilirler. İşte bu yüzden müfredatlarımızda teknoloji geliştirmenin kıymetine daha fazlaca değinmeli ve her şeydilk evvel bu işi direkt atölyelerde deneyerek öğrenmeleri sağlanmalıdır. Bizim Teknofest’teki en büyük motivasyonlarımızdan biri çocukların bir uçağa dokunup ileride yapabilecekleri işlerin hayallerini kurması, ilham alması. Özel dalın de üzerine düşen büyük bir nazaranv var. Üniversitelerde eğitim bakılırsan gençlerimiz derslerde gördüklerini pratiğe dökecek alan bulmakta epey zorlanıyor. Gençlerimizin işi yerinde öğrenmeleri için özel bölümün stajyer istihdamını artırması ve yeni mezun gençlere fırsat tanıması gerekiyor. Her daim yetişmiş eleman istihdam etmek isterseniz ilerisi için yetişmiş iş gücü bulamazsınız. Gençlere staj imkânları tanıyarak onların da alanlarında kendilerini ispat etmelerine fırsat tanımalısınız. Geleceğin teknolojilerini geliştirmek ve bu yarışlarda ön planda olmak istiyorsak gençlerin yenilikçi fi kirlerine ve bahadır bakış açılarına gereksinimimiz var.
Biz Baykar’da epey geniş bir staj programı yürütüyoruz. Her yıl neredeyse işçi sayımız kadar stajyere kapılarımızı açıyoruz. Bu yıl yaptığımız imtihana 11 binden çok aday başvurdu. Bu arkadaşlarımızın yaklaşık 1200’ü Baykar’da 2 periyot halinde staj yaptı. Onları evrak işlerinde dayanak verecek şahıslar olarak görmüyor direkt işin içine sokuyoruz. Stajını tamamlayan arkadaşlarımızın kıymetli bir kısmı de staj bitimiyle birlikte çalışma arkadaşımız oluyor.
Üniversitelerimizin son senelerda bilhassa Teknofest kapsamındaki teknoloji müsabakalarında öğrencilerine verdiği takviyeler bizleri çok keyifli ediyor. Üniversitelerimiz geleceğin mühendislerinin ve bilim insanlarının yetiştiği kurumlar. Üniversiteler devlet kurumlarıyla birlikte bu işin tam merkezinde olmalı ve hâlihazırda çok aktifler.
Aslında birey olarak da yapmamız gerekenler var. Annelerin babaların hatta anneanneler, babaanneler ve dedelerin dahi üzerine düşen sorumluluklar var. 7’den 77’ye Ulusal Teknoloji Atağını yaymak istememizin niçini de bu. 77’sinde bir dedemiz de birebir heyecanı 7 yaşındaki torunuyla birlikte yaşayabiliyor.