TerraNova
New member
DÜNYA, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde 81 vilayetteki oda ve borsa liderleriyle iktisadın nabzını tutuyor. Bugün 11’incisini yayınladığımız “Başkanlar Konuşuyor” söyleşi dizisinin konuğu Ardahan. Ardahan TSO Lideri Çetin Demirci, DÜNYA’nın sorularını yanıtlayarak, turizm alanında yatırımlar beklediklerini söylemiş oldu.
“Hayvancılıkta katma pahası artıracak yatırımlar gelmeli”
Çetin Demirci / Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası Lideri
Ardahan, Edirne’den-Ardahan’a tabiriyle akılda kalan bir kent. Coğrafik pozisyonumuz fazlaca müsait. Orta Asya’ya açılan kapının sahibiyiz. Ardahan hayvancılığıyla öne çıkmış bir kent. Hatta bir realite var. Nüfus düşmesine karşın hayvan sayısı arttı. Büyükbaş hayvan sayısı 450 bin, küçükbaş hayvan sayısı da 30-40 bin civarında. Kişi başına 4,5 baş hayvan düşüyor. Fakat biz hayvancılığın katma bedelini burada yaratamıyoruz. Hayvanı canlı olarak, katma paha yaratmadan satıyoruz. Ardahan’a hayvancılıkla ilgili yatırım gelmesi gerekiyor.
KAZ İÇİN COĞRAFİK İŞARET BAŞVURUSU YAPTIK
Ardahan daha evvel Kars’ın bir ilçesi olduğu için kimi ortak kıymetlerimiz var. Kars kaşarı bunlardan biri. İsmi Kars kaşarı, fakat yüklü olarak Ardahan’da yapılıyor. Kars’a bağlıyken de üretimin yaklaşık yüzde 70’i Göle’de yapılıyordu. Bu hâlâ devam ediyor, Kars kaşarı diye de satılıyor. Biz bundan rahatsız değiliz, zira ortak bedelimiz. Kaz üretiminde de ayrım yapmak istemiyorum, ancak birlikte ilerleyemedik. Ardahan hafriyat için coğrafik işaret müracaatında bulunduk. Yakında onu da tescil ettireceğiz. Vilayet genelinde kaz sayısının 150 bin civarında olduğunu iddia ediyorum. Kaz üretimiyle ilgili teşvik de bulunmasına karşın kimse çiftlik kurmadı. Büsbütün doğal şartlarda yetiştiriliyor kazlar. Ayrıyeten Türkiye’deki tek Kafkas Arısı Üretim Eğitim ve Gen Merkezi de Ardahan’da.
‘PEYNİR OKULU’NA 1,5 MİLYON LİRALIK TAKVİYE
Ardahan’ın iktisadını güçlendirmek için Ardahan Üniversitesi ile ortak faaliyetler yürütüyoruz. Son projemiz de SOGEP projesi olan “Peynir Okulu.” Ardahan Üniversitesi, Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü, Ulusal Eğitim Vilayet Müdürlüğü iştirakinde Serhat Kalkınma Ajansı’na sunduğumuz bu projemiz onay aldı. Kaybolmaya yüz tutmuş peynirlerimizi ortaya çıkaracağız. Örneğin Hanak ilçemizin tel peyniri var. Yakında coğrafik işareti alınacak. Kalkınma Ajansı aracılığıyla bir potansiyel çalışması yaptırdık. Bu çalışmada bilmediğimiz 10’a yakın peynir çeşidi çıktı Ardahan’da. Bu peynirleri tanıtmak coğrafik işaret almak istiyoruz. Bu okulumuz lise seviyesinde olacak. Ardahan Üniversitesi’nden de teknik takviye alıyoruz. Kız meslek lisesinde besin kısmında yürüteceğiz projeyi. 1,5 milyon liralık takviye aldık. Önümüzdeki günlerde mukaveleyi imzalayacağız.
VİLAYET BAZLI TEŞVİK İSTİYORUZ
Ardahan OSB’de aslında tek yatırımcımız var. İstanbul merkezli Alkor, yatırım yaptı. Doğu Anadolu’da yatırımcısı olmayan tek OSB Ardahan’da. Zira yer seçiminde 20 yıl evvelce gelen yanlışlar var. Yatırımcı çekemiyoruz. Yakın vakitte OSB’de Biyokütle Güç Tesisi’nde yatırımcı firma lisans aldı. Şu anda inşaat devam ediyor. Bu tesisin yatırımcıları Ardahan’a çekeceğini düşünüyorum. Ne var ki Ardahan göç veren bir vilayet olduğu için işgücü kaybı konusu. Göçten dolayı da 1.000’e yakın üyemiz var. Ardahan Vilayet olduğunda 180 bin nüfusu varken artık 96 bin nüfusu var. Bu birtakım istatistiklerde bizi öne çıkarıyor fakat bu sefer de 6’ncı bölge teşviklerinde Ardahan geri planda kalıyor. Biz, bölge bazlı değil, vilayet bazlı teşvik istiyoruz. Vilayet bazlı teşviklerin Ardahan’da başlatılmasını talep ediyorum. Ayrıyeten iki tane hudut kapımız var fakat gümrüklemeyi Ardahan’da yapamıyoruz. Gümrüklemenin Ardahan’da olması lazım. İhracatta ne yazık ki 3,5 milyon dolarla 76’ncı vilayet pozisyonundayız. Bu tahminen de Hopa’da 1 haftalık ticaret hacmi. Ticaret Bakanlığı, Ardahan’ın ihracatının gümrükleme yapması için kâfi olmadığını söylüyor. Fakat biz de, “Sınır kapılarında gümrüklemeye müsaade verin, biz de ihracat yapalım” diyoruz. Ardahan bu mevzuda eli tutulması gereken bir kent.
“Kar geliyor, lakin kâr gelmiyor”
Ardahan’ın turizmde değerlendirilemeyen büyük bir potansiyeli var. Turizmde Doğu Anadolu çeşitleri Kars’ta Ani Antik Kenti’nde, Doğu Karadeniz çeşitleri da Artvin Şavşat’ta bitiyor. Biz kör bir noktada kalmışız. halbuki turizm için fazlaca uygun rotalarımız var. Ardahan deyince soğuk da akla geliyor. Kar geliyor, fakat kâr gelmiyor. Vilayetimizde kış turizmi de öne çıkarılabilir. AB takviyesiyle yapılan Yalnızçam Uğurludağ Kayak Tesisimiz var. 3 tane yolu, 1 tane kırmızı, 2 tane mavi pisti olan bir kayak tesisine sahibiz. Kış turizmiyle bir arada yaz aylarında da tabiat turizminin gelişmesi için konaklama yatırımı yapılabilir. Ayrıyeten pandemi birfazlaca şeyi etkiledi fakat bu süreçte beşerler doğala yöneldi. Ardahan’da da yapay hiç bir şey yok. Vilayetimizin avantajlarından biri de endüstrinin olmaması. Bu daha evvel dezavantajdı fakat bence artık avantaj. Sanayi olmadığı için tabiat da hiç kirlenmedi. Ardahan, bundan dolayı doğar turizmi için çok elverişli. Turizmin geliştirilmesi için geçtiğimiz senelerda 4 toplantı yaptık. 2’si milletlerarası toplantıydı. Ardahan IPARD takviyesi alan bir vilayet. Şimdiye kadar gerekli ilgiyi görmedi lakin doğala yönelişle bir arada yatırımcıları bekliyoruz. Ayrıyeten son devirde Yeşil Mutabakat konusu öne çıkıyor. Bu tam da Ardahan’a uygun. Ardahan’da sanayi öne çıkmasın, biz doğal eserlerimizle öne çıkmak istiyoruz. Ardahan buna fazlaca elverişli.
Tanıtım sürdürülebilir olmalı
Şu anda coğrafik işaretli 4, onay bekleyen de 3 eser var. onlarca eser için de müracaat yapacağız. TOBB’dan da takviye alıyoruz. Avrupa’dan tescil alacağımız kıymetlerimiz de olacak. birebir vakitte mamüllerin tanıtımının sürdürülebilir olması lazım. Coğrafik işaret alıp bırakmak istemiyoruz. Ardahan çiçek balı, Ardahan Damal bebeği, Posof fasulyesi, Posof elması coğrafik işaretli eserlerimiz. Bu eserlerimizin bilinirliğini artırmak istiyoruz. İlin florası da epeyce güçlü. Ardahan’da 1500’e yakın bitki tipi, 100’e yakın da endemik bitki var. Tıbbi aromatik bitki deposu bir kentiz. Ardahan’ın bu istikameti ve gastronomisi öne çıkarılmalı.
“Hayvancılıkta katma pahası artıracak yatırımlar gelmeli”
Çetin Demirci / Ardahan Ticaret ve Sanayi Odası Lideri
Ardahan, Edirne’den-Ardahan’a tabiriyle akılda kalan bir kent. Coğrafik pozisyonumuz fazlaca müsait. Orta Asya’ya açılan kapının sahibiyiz. Ardahan hayvancılığıyla öne çıkmış bir kent. Hatta bir realite var. Nüfus düşmesine karşın hayvan sayısı arttı. Büyükbaş hayvan sayısı 450 bin, küçükbaş hayvan sayısı da 30-40 bin civarında. Kişi başına 4,5 baş hayvan düşüyor. Fakat biz hayvancılığın katma bedelini burada yaratamıyoruz. Hayvanı canlı olarak, katma paha yaratmadan satıyoruz. Ardahan’a hayvancılıkla ilgili yatırım gelmesi gerekiyor.
KAZ İÇİN COĞRAFİK İŞARET BAŞVURUSU YAPTIK
Ardahan daha evvel Kars’ın bir ilçesi olduğu için kimi ortak kıymetlerimiz var. Kars kaşarı bunlardan biri. İsmi Kars kaşarı, fakat yüklü olarak Ardahan’da yapılıyor. Kars’a bağlıyken de üretimin yaklaşık yüzde 70’i Göle’de yapılıyordu. Bu hâlâ devam ediyor, Kars kaşarı diye de satılıyor. Biz bundan rahatsız değiliz, zira ortak bedelimiz. Kaz üretiminde de ayrım yapmak istemiyorum, ancak birlikte ilerleyemedik. Ardahan hafriyat için coğrafik işaret müracaatında bulunduk. Yakında onu da tescil ettireceğiz. Vilayet genelinde kaz sayısının 150 bin civarında olduğunu iddia ediyorum. Kaz üretimiyle ilgili teşvik de bulunmasına karşın kimse çiftlik kurmadı. Büsbütün doğal şartlarda yetiştiriliyor kazlar. Ayrıyeten Türkiye’deki tek Kafkas Arısı Üretim Eğitim ve Gen Merkezi de Ardahan’da.
‘PEYNİR OKULU’NA 1,5 MİLYON LİRALIK TAKVİYE
Ardahan’ın iktisadını güçlendirmek için Ardahan Üniversitesi ile ortak faaliyetler yürütüyoruz. Son projemiz de SOGEP projesi olan “Peynir Okulu.” Ardahan Üniversitesi, Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü, Ulusal Eğitim Vilayet Müdürlüğü iştirakinde Serhat Kalkınma Ajansı’na sunduğumuz bu projemiz onay aldı. Kaybolmaya yüz tutmuş peynirlerimizi ortaya çıkaracağız. Örneğin Hanak ilçemizin tel peyniri var. Yakında coğrafik işareti alınacak. Kalkınma Ajansı aracılığıyla bir potansiyel çalışması yaptırdık. Bu çalışmada bilmediğimiz 10’a yakın peynir çeşidi çıktı Ardahan’da. Bu peynirleri tanıtmak coğrafik işaret almak istiyoruz. Bu okulumuz lise seviyesinde olacak. Ardahan Üniversitesi’nden de teknik takviye alıyoruz. Kız meslek lisesinde besin kısmında yürüteceğiz projeyi. 1,5 milyon liralık takviye aldık. Önümüzdeki günlerde mukaveleyi imzalayacağız.
VİLAYET BAZLI TEŞVİK İSTİYORUZ
Ardahan OSB’de aslında tek yatırımcımız var. İstanbul merkezli Alkor, yatırım yaptı. Doğu Anadolu’da yatırımcısı olmayan tek OSB Ardahan’da. Zira yer seçiminde 20 yıl evvelce gelen yanlışlar var. Yatırımcı çekemiyoruz. Yakın vakitte OSB’de Biyokütle Güç Tesisi’nde yatırımcı firma lisans aldı. Şu anda inşaat devam ediyor. Bu tesisin yatırımcıları Ardahan’a çekeceğini düşünüyorum. Ne var ki Ardahan göç veren bir vilayet olduğu için işgücü kaybı konusu. Göçten dolayı da 1.000’e yakın üyemiz var. Ardahan Vilayet olduğunda 180 bin nüfusu varken artık 96 bin nüfusu var. Bu birtakım istatistiklerde bizi öne çıkarıyor fakat bu sefer de 6’ncı bölge teşviklerinde Ardahan geri planda kalıyor. Biz, bölge bazlı değil, vilayet bazlı teşvik istiyoruz. Vilayet bazlı teşviklerin Ardahan’da başlatılmasını talep ediyorum. Ayrıyeten iki tane hudut kapımız var fakat gümrüklemeyi Ardahan’da yapamıyoruz. Gümrüklemenin Ardahan’da olması lazım. İhracatta ne yazık ki 3,5 milyon dolarla 76’ncı vilayet pozisyonundayız. Bu tahminen de Hopa’da 1 haftalık ticaret hacmi. Ticaret Bakanlığı, Ardahan’ın ihracatının gümrükleme yapması için kâfi olmadığını söylüyor. Fakat biz de, “Sınır kapılarında gümrüklemeye müsaade verin, biz de ihracat yapalım” diyoruz. Ardahan bu mevzuda eli tutulması gereken bir kent.
“Kar geliyor, lakin kâr gelmiyor”
Ardahan’ın turizmde değerlendirilemeyen büyük bir potansiyeli var. Turizmde Doğu Anadolu çeşitleri Kars’ta Ani Antik Kenti’nde, Doğu Karadeniz çeşitleri da Artvin Şavşat’ta bitiyor. Biz kör bir noktada kalmışız. halbuki turizm için fazlaca uygun rotalarımız var. Ardahan deyince soğuk da akla geliyor. Kar geliyor, fakat kâr gelmiyor. Vilayetimizde kış turizmi de öne çıkarılabilir. AB takviyesiyle yapılan Yalnızçam Uğurludağ Kayak Tesisimiz var. 3 tane yolu, 1 tane kırmızı, 2 tane mavi pisti olan bir kayak tesisine sahibiz. Kış turizmiyle bir arada yaz aylarında da tabiat turizminin gelişmesi için konaklama yatırımı yapılabilir. Ayrıyeten pandemi birfazlaca şeyi etkiledi fakat bu süreçte beşerler doğala yöneldi. Ardahan’da da yapay hiç bir şey yok. Vilayetimizin avantajlarından biri de endüstrinin olmaması. Bu daha evvel dezavantajdı fakat bence artık avantaj. Sanayi olmadığı için tabiat da hiç kirlenmedi. Ardahan, bundan dolayı doğar turizmi için çok elverişli. Turizmin geliştirilmesi için geçtiğimiz senelerda 4 toplantı yaptık. 2’si milletlerarası toplantıydı. Ardahan IPARD takviyesi alan bir vilayet. Şimdiye kadar gerekli ilgiyi görmedi lakin doğala yönelişle bir arada yatırımcıları bekliyoruz. Ayrıyeten son devirde Yeşil Mutabakat konusu öne çıkıyor. Bu tam da Ardahan’a uygun. Ardahan’da sanayi öne çıkmasın, biz doğal eserlerimizle öne çıkmak istiyoruz. Ardahan buna fazlaca elverişli.
Tanıtım sürdürülebilir olmalı
Şu anda coğrafik işaretli 4, onay bekleyen de 3 eser var. onlarca eser için de müracaat yapacağız. TOBB’dan da takviye alıyoruz. Avrupa’dan tescil alacağımız kıymetlerimiz de olacak. birebir vakitte mamüllerin tanıtımının sürdürülebilir olması lazım. Coğrafik işaret alıp bırakmak istemiyoruz. Ardahan çiçek balı, Ardahan Damal bebeği, Posof fasulyesi, Posof elması coğrafik işaretli eserlerimiz. Bu eserlerimizin bilinirliğini artırmak istiyoruz. İlin florası da epeyce güçlü. Ardahan’da 1500’e yakın bitki tipi, 100’e yakın da endemik bitki var. Tıbbi aromatik bitki deposu bir kentiz. Ardahan’ın bu istikameti ve gastronomisi öne çıkarılmalı.