TerraNova
New member
CHP Güç Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, özel elektrik üretim şirketlerine verilen desteklemeler ile ilgili Makina Mühendisleri Odası (MMO) Güç Çalışma Kümesi ile yaptığı ortak çalışmanın sonuçlarını deklare etti.
Mevzuyla ilgili yazılı açıklama yapan Akın, şunları kaydetti:
“Özel elektrik üretim şirketlerine, yenilenebilir güç destekleme sistemi (YEKDEM), yerli kömür santrali dayanağı ve kapasite sistemi olmak üzere toplam üç çeşit mali takviye veriliyor. Kelam konusu üç dayanak, direkt ya da dolaylı olarak vatandaşın faturalarına yansıtılarak bir yük oluşturuyor. Destekleme ismi altında ödenen paranın kamudan çıktığı dikkate alındığında, bu paranın o denli ya da bu biçimde vatandaşın cebinden çıktığını söylemek mümkündür.
Destekleme ödemelerinde en büyük hissesi, YEKDEM oluşturuyor. Dünyanın her yerinde yenilenebilir güç destekleniyor. Elbet Türkiye’de desteklenmesi gerekiyor. Lakin bugünkü haliyle YEKDEM, emelinden sapmıştır. YEKDEM’de küçük üreticiler yerine büyük üreticilerin tartısı artmıştır. Büyük kamu santralleri özelleştirildikten daha sonra YEKDEM kapsamına dahil edilmiştir. Bilhassa son 6-7 yılda yaşanan dere tipi HES furyası da sistemin maksadından sapmasına niye olmuştur.
“3 yılda katlandı”
EPDK tarafınca açıklanan ‘faturalandırılan elektrik üretim miktarı’ ile ‘YEKDEM’, ‘yerli kömür’ ve ‘kapasite mekanizması’ ödemeleri karşılaştırılınca, bilhassa son üç yılda özel elektrik üretim şirketlerine yapılan destekleme ödemelerindeki rekor artış dikkat çekiyor. Yıllık olarak yapılan hesaplamada 2018, 2019 ve 2020 yılı dataları karşılaştırınca, elektrik faturalarına direkt ya da dolaylı yansıyan fiyatın 3 yılda katlandığı gerçeğiyle karşılaşıyoruz.
Buna bakılırsa; 2018 yılında 150 kWsa (kilovat saat) elektrik tüketimi yapan bir haneye vergi ve fonlar dahil özel şirketlere yapılan destekleme ödemeleri, 9,21 lira YEKDEM, 0,76 lira yerli kömür ve 1,12 lira kapasite dayanak düzeneği olmak üzere toplam 11,09 lira olarak yansıdı. Diğer bir deyişle 2018 yılında ortalama 150 kWsa tüketim yapan bir haniçin, direkt ya da dolaylı olarak tükettiği elektrik ölçüsü bedelinin haricinde her ay özel şirketlere dayanak ödemesi ismi altında 11,09 lira yansıtıldı.
2019 yılında faturalandırılan elektrik ölçüsü azalmasına rağmen özel elektrik üretim şirketlerine yapılan dayanak ödemeleri daha da arttı. Buna göre; 2019 yılında ortalama 150 kWsa elektrik tüketimi yapan bir haneye, her ay tükettiği elektrik bedelinin haricinde 13,67 lira YEKDEM, 1,64 lira yerli kömür ve 1,62 lira kapasite düzeneği olmak üzere toplam 16,92 lira takviye ödemesi yansıtıldı. 2019’da faturalara yansıyan dayanak ödemesi kalemlerinden YEKDEM yüzde 48, yerli kömür yüzde 115 ve kapasite düzeneği ise yüzde 44 oranında arttı.
“2 kattan fazla artış”
2020 yılına gelindiğinde takviye ödemesinin yükü artmaya devam etti. Buna göre; 2020 yılında, ortalama 150 kWsa elektrik tüketimi yapan bir haneye 20,14 lira YEKDEM, 1,72 lira yerli kömür ve 1,74 lira kapasite düzeneği olmak üzere toplam 23,62 lira dayanak ödemesi yansıtıldı. 2018 yılıyla karşılaştırıldığında takviye ödemelerindeki artış, yüzde 112,98 oldu. Diğer bir deyişle 2018-2020 yılları içinde, vatandaşa direkt ya da dolaylı olarak yansıtılan takviye ödemeleri 2 kattan fazla arttı.
“Faturanın yaklaşık yüzde 23’ü”
2020 yılında, aylık 150 kWsa tüketim yapan bir abonenin her ay gelen faturasına dolaylı ya da direkt yansıtılan ve özel elektrik üretim şirketlerine yapılan takviye ödemelerinin hissesi, yaklaşık yüzde 23 oldu. Öteki bir deyişle vatandaşın elektrik faturasında ödediği meblağın yüzde 23’ü şirketlere gidiyor.”
“Sistem şirketlerin lehine işliyor”
CHP’li Akın, “Desteklemelerdeki gaye, kaliteli hizmet, faturaların düşmesi, vatandaşın güce daha ucuza ulaşmasıysa bu sistem, gelinen kademede emelinden sapmış durumda. Destekleme sistemleri, artık vatandaşın ucuz güç alması değil, şirketlerin desteklenmesi ve kurtarılmasına dönüşmüş durumda. Özetle bu destekleme sistemleri vatandaşın değil, şirketlerin lehine. Bu destekleme sistemlerinin mevcut haliyle vatandaşın faturası asla düşmez.” değerlendirmesi yaptı.
Mevzuyla ilgili yazılı açıklama yapan Akın, şunları kaydetti:
“Özel elektrik üretim şirketlerine, yenilenebilir güç destekleme sistemi (YEKDEM), yerli kömür santrali dayanağı ve kapasite sistemi olmak üzere toplam üç çeşit mali takviye veriliyor. Kelam konusu üç dayanak, direkt ya da dolaylı olarak vatandaşın faturalarına yansıtılarak bir yük oluşturuyor. Destekleme ismi altında ödenen paranın kamudan çıktığı dikkate alındığında, bu paranın o denli ya da bu biçimde vatandaşın cebinden çıktığını söylemek mümkündür.
Destekleme ödemelerinde en büyük hissesi, YEKDEM oluşturuyor. Dünyanın her yerinde yenilenebilir güç destekleniyor. Elbet Türkiye’de desteklenmesi gerekiyor. Lakin bugünkü haliyle YEKDEM, emelinden sapmıştır. YEKDEM’de küçük üreticiler yerine büyük üreticilerin tartısı artmıştır. Büyük kamu santralleri özelleştirildikten daha sonra YEKDEM kapsamına dahil edilmiştir. Bilhassa son 6-7 yılda yaşanan dere tipi HES furyası da sistemin maksadından sapmasına niye olmuştur.
“3 yılda katlandı”
EPDK tarafınca açıklanan ‘faturalandırılan elektrik üretim miktarı’ ile ‘YEKDEM’, ‘yerli kömür’ ve ‘kapasite mekanizması’ ödemeleri karşılaştırılınca, bilhassa son üç yılda özel elektrik üretim şirketlerine yapılan destekleme ödemelerindeki rekor artış dikkat çekiyor. Yıllık olarak yapılan hesaplamada 2018, 2019 ve 2020 yılı dataları karşılaştırınca, elektrik faturalarına direkt ya da dolaylı yansıyan fiyatın 3 yılda katlandığı gerçeğiyle karşılaşıyoruz.
Buna bakılırsa; 2018 yılında 150 kWsa (kilovat saat) elektrik tüketimi yapan bir haneye vergi ve fonlar dahil özel şirketlere yapılan destekleme ödemeleri, 9,21 lira YEKDEM, 0,76 lira yerli kömür ve 1,12 lira kapasite dayanak düzeneği olmak üzere toplam 11,09 lira olarak yansıdı. Diğer bir deyişle 2018 yılında ortalama 150 kWsa tüketim yapan bir haniçin, direkt ya da dolaylı olarak tükettiği elektrik ölçüsü bedelinin haricinde her ay özel şirketlere dayanak ödemesi ismi altında 11,09 lira yansıtıldı.
2019 yılında faturalandırılan elektrik ölçüsü azalmasına rağmen özel elektrik üretim şirketlerine yapılan dayanak ödemeleri daha da arttı. Buna göre; 2019 yılında ortalama 150 kWsa elektrik tüketimi yapan bir haneye, her ay tükettiği elektrik bedelinin haricinde 13,67 lira YEKDEM, 1,64 lira yerli kömür ve 1,62 lira kapasite düzeneği olmak üzere toplam 16,92 lira takviye ödemesi yansıtıldı. 2019’da faturalara yansıyan dayanak ödemesi kalemlerinden YEKDEM yüzde 48, yerli kömür yüzde 115 ve kapasite düzeneği ise yüzde 44 oranında arttı.
“2 kattan fazla artış”
2020 yılına gelindiğinde takviye ödemesinin yükü artmaya devam etti. Buna göre; 2020 yılında, ortalama 150 kWsa elektrik tüketimi yapan bir haneye 20,14 lira YEKDEM, 1,72 lira yerli kömür ve 1,74 lira kapasite düzeneği olmak üzere toplam 23,62 lira dayanak ödemesi yansıtıldı. 2018 yılıyla karşılaştırıldığında takviye ödemelerindeki artış, yüzde 112,98 oldu. Diğer bir deyişle 2018-2020 yılları içinde, vatandaşa direkt ya da dolaylı olarak yansıtılan takviye ödemeleri 2 kattan fazla arttı.
“Faturanın yaklaşık yüzde 23’ü”
2020 yılında, aylık 150 kWsa tüketim yapan bir abonenin her ay gelen faturasına dolaylı ya da direkt yansıtılan ve özel elektrik üretim şirketlerine yapılan takviye ödemelerinin hissesi, yaklaşık yüzde 23 oldu. Öteki bir deyişle vatandaşın elektrik faturasında ödediği meblağın yüzde 23’ü şirketlere gidiyor.”
“Sistem şirketlerin lehine işliyor”
CHP’li Akın, “Desteklemelerdeki gaye, kaliteli hizmet, faturaların düşmesi, vatandaşın güce daha ucuza ulaşmasıysa bu sistem, gelinen kademede emelinden sapmış durumda. Destekleme sistemleri, artık vatandaşın ucuz güç alması değil, şirketlerin desteklenmesi ve kurtarılmasına dönüşmüş durumda. Özetle bu destekleme sistemleri vatandaşın değil, şirketlerin lehine. Bu destekleme sistemlerinin mevcut haliyle vatandaşın faturası asla düşmez.” değerlendirmesi yaptı.